Gdy telepraca pojawiła się w polskim porządku prawnym, była fatyczną innowacją. Jednak dziś – w związku z rozwojem technologii, mobilności i elastyczności pracowników oraz pracodawców – stanowi zbyt sformalizowany sposób świadczenia pracy. W związku z czym powstała konieczność zmiany tej instytucji i zastąpienia jej pracą zdalną.
Sytuacja pandemii związana z COVID-19 i konieczność zaprzestania tradycyjnych form świadczenia pracy z dnia na dzień wywołała dyskusję na temat uregulowania zasad pracy zdalnej w przepisach prawa.
Telepraca traci dziś rację bytu
Do tej pory Kodeks pracy posługiwał się instytucją telepracy (art. 675 kp i następne). Zgodnie z definicją, telepraca jest to sposób świadczenia pracy wykonywanej regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Wyniki tej pracy przekazywane są pracodawcy za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
W mojej ocenie pojęcie telepracy jest pojęciem węższym od pracy zdalnej. Nie każdy pracownik pracujący poza zakładem pracy będzie zgodnie z przytoczoną definicją telepracownikiem. W obecnym stanie prawnym praca świadczona zdalnie, okazjonalnie w domu lub innym miejscu uzgodnionym przez strony stosunku pracy, nie była w swej istocie telepracą.
Praca zdalna daje pracownikowi więcej swobody w wyborze miejsca, z którego świadczy pracę, a pracodawcy elastyczną możliwość planowania pracy, np. w sytuacji zagrożenia epidemiologicznego możliwość pracy zmianowej, tak aby zmniejszać ryzyko zarażenia całej załogi.
Obecna sytuacja w Polsce i na świecie wymusza na pracodawcach szukanie nowych rozwiązań dla ich pracowników i zakładów pracy, a prawo powinno nadążać za tymi potrzebami.
Telepraca, choć stanowiła innowację w momencie, kiedy była wprowadzana do Kodeksu pracy, to w związku z rozwojem technologii, mobilności i elastyczności pracowników i pracodawców obecnie stanowi zbyt sformalizowany sposób świadczenia pracy, w związku z czym powstała konieczność zmiany tej instytucji.
Czas na uregulowanie kwestii pracy zdalnej
Praca zdalna posiada wiele korzyści zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Badania pokazują, że pracownicy korzystający z pracy zdalnej są bardziej wydajni. Pracodawcy z kolei mają mniejsze koszty stałe związane z wynajęciem i utrzymaniem powierzchni biurowej. Jednak praca w tej formie niesie za sobą również pewne ryzyka.
Najważniejszą i najtrudniejszą kwestią do rozwiązania jest zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków BHP w miejscu pracy zdalnej oraz związane z tym bezpieczeństwo informacji i ochrona danych wynikająca z RODO. I właśnie te kwestie powinny być systemowo uregulowane.
Zofia Gałązka – Radca Prawny – Grupa Prawna Togatus
https://www.forbes.pl/opinie/praca-zdalna-w-polskim-porzadku-prawnym-a-telepraca/7tvm1vc